WOJNA CHURCHILLA 1940-1945: Kontrowersyjny dziennik osobistego lekarza i przyjaciela Winstona Churchilla

"24 maja 1940. 

Winston Churchill ma 65 lat. Właśnie mianowano go premierem, ja zaś zostałem jego lekarzem. Nie dlatego, że chciał mieć lekarza, ale dlatego, że członkowie gabinetu, zdając sobie sprawę, jak bardzo stał się niezbędny, postanowili, że ktoś powinien czuwać nad jego zdrowiem. 

W takich właśnie dość dwuznacznych okolicznościach udałem się tego ranka do Admirality House, zastanawiając się, jak też mnie przyjmie. Chociaż było już południe, zastałem go w łóżku, czytającego jakiś dokument. Po, jak mi się wydawało, dość długim czasie odłożył papiery i powiedział ze zniecierpliwieniem: 
- Nie wiem, czemu robią takie zamieszanie. Nie mam żadnych kłopotów ze zdrowiem. 
Wziął dokumenty i ponownie zajął się lekturą. Wkrótce potem pożegnałem się. Nie podoba mi się ta praca i nie sądzę, aby mogła potrwać długo (...)". 

A jednak potrwała długo - aż do śmierci Winstona Churchilla w 1965 roku. Przez cały ten czas lord Moran był jego osobistym lekarzem i przyjacielem. Towarzyszył premierowi Wielkiej Brytanii we wszystkich ważnych momentach, znajdował się za kulisami wielkich wydarzeń, był w Casablance, Moskwie, Teheranie, Quebecku, Jałcie, Poczdamie, widział go negocjującego i przygniecionego brzemieniem odpowiedzialności, zdenerwowanego i wesołego, na oficjalnych spotkaniach i w prywatnym zaciszu, w sytuacjach historycznych i codziennych. 

Można by się obawiać, że silna więź, jaka ich połączyła, sprawi, że autor "ocenzuruje" swoje notatki z lat spędzonych u boku Churchilla. Lord Moran nie stworzył jednak jeszcze jednej hagiografii XX-wiecznego giganta; pisał szczerze, również o ciemnych stronach charakteru Churchilla. Te właśnie zapiski nadają ludzki wymiar nietuzinkowej postaci. 

Frapujące notatki lorda Morana to kopalnia anegdot, słynnych błyskotliwych powiedzonek Churchilla i informacji - często nigdy wcześniej niepublikowanych - o ludziach i sprawach lat 1940-1945, widzianych oczami świadka tworzenia się historii. Na kartach dziennika z fotograficzną dokładnością uwieczniona została cała plejada politycznych i wojskowych przywódców walczących stron, jak Roosevelt, Stalin, de Gaulle, Stanisław Mikołajczyk czy generał Anders. 

Lecz przede wszystkim Wojna Churchilla to portret wielkiego człowieka - bardzo osobisty i bardzo prawdziwy. 

[Amber, 2006]