WZORCE DZIECIŃSTWA

"Minione nie jest martwe, wcale nawet nie przeminęło". Zdanie, otwierające Wzorce dzieciństwa Christy Wolf, stanowi także pierwszą i najdobitniejszą interpretację tej powieści. W procesie powrotu do własnej przeszłości, która jest również przeszłością całej generacji Niemców, szuka autorka śladów ludzi i przeżyć, jakie określały jej dzieciństwo i młodość, a tym samym przyczyniły się do ukształtowania dojrzałej osobowości kobiety i pisarki - "wzorców dzieciństwa", obecnych w każdej biografii, choć czasem z rozmysłem spychanych na dno pamięci.

Zewnętrznym, fabularnym pretekstem, prowokującym proces przypominania i ponownego przeżywania przeszłości, jest w powieści podróż, jaka bohaterkę - współczesną pisarkę z NRD - prowadzi do G., średniej wielkości miasta na zachodzie Polski. W mieście tym, noszącym niegdyś inną, niemiecką nazwę, upłynęły w latach trzydziestych i czterdziestych jej dzieciństwo i wczesna młodość - początki życia, przypadające na okres potęgi i upadku faszyzmu, upływające wśród niemieckich planów, nadziei i dylematów, w scenerii powszedniego dnia Trzeciej Rzeszy.

Biografia bardzo niemiecka - ale i biografia kobieca, spisana z właściwą książkom Christy Wolf psychologiczną dociekliwością, z postanowieniem dotarcia do najgłębiej ukrytych, najbardziej osobistych warstw tematu. Autorka - znana w Polsce z książek Niebo podzielone, Rozmyślania nad Christa T. i Kota Maksymiliana nowe poglądy na życie - realizuje ten zamysł w powieści przeplatającej i łączącej ze sobą warstwy wspomnień z dzieciństwa, odległe tylko o parę lat przeżycia z podróży w miejsca dawniej bliskie, oraz refleksje, jakie rodzą się w procesie pracy literackiej i towarzyszącym jej dniu dzisiejszym. Powstaje książka, której trudno odmówić rangi jednego z najważniejszych dzieł prozy niemieckojęzycznej lat siedemdziesiątych.

[Czytelnik, 1981]