JA, KLAUDIUSZ

Kiedy w 1934 r. ukazała się powieść Ja, Klaudiusz, pierwsza część powieściowego dyptyku o starożytnym Rzymie (druga to Klaudiusz i Messalina), zachwycano się odmalowanym przez pisarza sugestywnym portretem Cesarstwa w początkach chrześcijaństwa. Widziano w książce wnikliwe studium władzy. Opowiadający swoje losy Klaudiusz, członek cesarskiej rodziny, lekceważony, poniżany i wykorzystywany, dobroduszny jąkała i kuternoga, kapitalnie przystosowuje się do sytuacji. Udaje głupka i błazna, dzięki czemu walcząca o wpływy i wymordowująca się nawzajem familia nie widzi w nim konkurenta do tronu i pozostawia przy życiu. Po egzekucji Kaliguli nieoczekiwanie Klaudiusz zostaje obwołany imperatorem. 

Dziś nikt nie ma wątpliwości, że Ja, Klaudiusz to nie tylko kapitalny fresk o rzymskim imperium po upadku republiki i traktat o władzy, ale także świadectwo czasu, w którym Graves pisał książkę. Metafora świata lat trzydziestych XX w., epoki Wielkiego Kryzysu i odwrotu demokracji przegrywającej z totalitaryzmami.

Na podstawie powieści Ja, Klaudiusz oraz Klaudiusz i Messalina Herbert Wise zrealizował dla BBC znakomity serial telewizyjny (1976) nagradzany na całym świecie. Wybitną kreację Klaudiusza stworzył Derek Jacobi.

[Mediasat Poland, 2004]