ANUS MUNDI

Wiesław Kielar (1919-1990) był jednym z pierwszych polskich więźniów obozu koncentracyjnego Auschwitz-Birkenau. Został aresztowany w rodzinnym Jarosławiu w pierwszych dniach maja 1940 r., następnie uwięziony wraz z kilkudziesięcioma kolegami w Tarnowie. Stamtąd 14.06.1940 r. przybył pierwszym transportem do KL Auschwitz i został numerem 290. Od momentu zarejestrowania przez niemal pięć lat pobytu w obozie Kielar pracował w różnych częściach kompleksu oświęcimskiego, pełniąc funkcję pielęgniarza, tragarza trupów, pisarza, instalatora, a jako "stary więzień" - blokowego. W ostatnich miesiącach 1944 r. został przewieziony karnym transportem w głąb Niemiec i tam, przenoszony z obozu do obozu, doczekał wyzwolenia. Do Polski wrócił w 1946 r., ukończył Wyższa Szkołę Filmową w Łodzi i pracował jako operator filmowy. Osiedlił się we Wrocławiu i tu wraz z żoną pozostał do swojej śmierci.

Zadebiutował opowiadaniem o Oświęcimiu. Sławę przyniosły wspomnienia pt. Anus mundi (1966), z bezkompromisową szczerością i bezwzględnością opisujące realia obozowe, złożoność życia i ludzkich postaw w nieludzkiej rzeczywistości. "Anus mundi" to określenie użyte w 1942 r. przez Hauptsturmfuhrera Heinza Thilo, lekarza SS, który obóz zagłady nazwał "odbytnicą świata".

[Atut / Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, 2004]