SŁOWACKI: SzatAnioł

SzatAnioł to próba zupełnie nowego spojrzenia na biografię Juliusza Słowackiego. Autor stawia tezę, że zawarte przez młodego chłopca w wileńskim kościele przymierze z Bogiem o sławę było w gruncie rzeczy paktem z Szatanem. W rezultacie w Paryżu młody poeta wiódł tryb życia dandysa i cynicznie zwodził niewinne panienki. Zasadniczy przełom duchowy rozpoczął się dopiero w trakcie nocy, spędzonej u Grobu Pańskiego. Ta walka o duszę odbywa się w narzuconych przez autora ramach tematycznych, które pozwalają prześledzić, co poeta robił w poszczególnych etapach swego życia (wyznaczanych z dziwną symetrią przez przemieszczanie się w przestrzeni: Krzemieniec i Wilno – Warszawa – podróż na Zachód – Pierwszy Paryż – Genewa – Pierwsze Włochy – Podróż na Wschód – Drugie Włochy – Drugi Paryż). Dowiadujemy się zatem, w jakich miejscach przebywał, z jakimi ludźmi obcował, jak wyglądał, co czytał, jakie oglądał obrazy, czego słuchał, a także jaki był stan jego ducha. Między tymi, w miarę stałymi, blokami autor umieścił „okruchy” (termin norwidowski), z których dowiedzieć się można, co Słowacki jadał, co palił, gdzie się kąpał, jaki w danym okresie prowadził tryb życia.

Jan Zieliński nie oszczędza swego bohatera, pisze otwarcie o sprawach, które jego poprzednicy woleli przemilczać. SzatAnioł jest mozaiką, z której wyłania się wyrazisty wizerunek Juliusza Słowackiego. Wizerunek dla niektórych może szokujący, ale żywy, zaskakująco współczesny.

• Z kim młody Słowacki zawarł pakt w wileńskim kościele – z Bogiem czy z Szatanem?
• Z kim Słowacki uprawiał boks w Londynie?
• Dlaczego podczas pobytu w Genewie Słowacki musiał korzystać z usług przemytników?
• Czy to Słowacki był ojcem nieślubnego dziecka księżniczki Charlotty Bonaparte?
• Co łączyło Słowackiego z Zygmuntem Krasińskim – przyjaźń czy miłość?
• Czy jezuita ksiądz Ryłło pasował Słowackiego na Rycerza Jerozolimskiego?
• Co miał wspólnego Słowacki z Bakuninem?

Takie pytania (i wiele innych) stawia autor w zupełnie nowej biografii Słowackiego, napisanej na zamówienie Świata Książki z okazji 150 rocznicy śmierci poety.

[Świat Książki, 2000]