ŻYCIE I LOS

Przedmowa - Adam Pomorski.

* * * * * * *

Powieść uznana w Związku Radzieckim za tak niebezpieczną, że władze komunistyczne zdecydowały się skonfiskować nie tylko maszynopis, ale również taśmę z maszyny, na której została napisana.

Życie i los to epicka opowieść o drugiej wojnie światowej i wielkie rozliczenie z mrocznymi siłami, które zdominowały historię dwudziestego wieku. Grossman przeplata przerażający opis bitwy pod Stalingradem z dziejami jednej rodziny, rozrzuconej przez los od Niemiec po Syberię. Zestawia mieszczańskie wnętrza z gniazdami snajperów, laboratoria naukowe z obozami pracy. Wnika głęboko w umysły swoich bohaterów - chłopca idącego do komory gazowej, a także Hitlera i Stalina. Z dbałością układa skomplikowaną mozaikę oddającą charakter tych nieludzkich czasów, w których mimo wszystko nigdy nie zabrakło nadziei. Wierność szczegółom historycznym i odważna ocena moralna przedstawionych wydarzeń czynią z powieści Grossmana jedno z najważniejszych dzieł rosyjskiej literatury dwudziestego wieku. Słowem wstępnym powieść opatrzył profesor Adam Pomorski.


"Nie można pisać o wojnie lepiej niż Grossman, a gorzej - nie ma sensu".
Michaił Szołochow

"Grossman jest ważną postacią w historii literatury rosyjskiej. Jego bohaterowie, jak u Dostojewskiego, angażują się w debaty filozoficzne, a kompozycja Życia i losu przypomina Wojnę i pokój Tołstoja. Ideologicznie jednak Grossmanowi najbliżej do Czechowa, który stworzył nowy rodzaj humanizmu, oparty na poszanowaniu wolności i dążeniu ku dobru".
Tzvetan Todorov

"Najważniejsza rosyjska powieść dwudziestego wieku".
Le Monde

"Książka przepełniona głęboką dobrocią i ciepłem".
The New Yorker 

[W.A.B., 2009]